Το παιδί μου φοβάται το σκοτάδι. Πώς μπορώ να το βοηθήσω;
Είναι αρκετά σύνηθες τα παιδιά περίπου από την προσχολική ηλικία, να αναπτύσσουν διάφορες φοβίες, είτε αυτές σχετίζονται με πραγματικούς κινδύνους, είτε με φανταστικούς.
Η φοβία για το σκοτάδι είναι μία από τις πιο συνηθισμένες.
Πρόκειται για ένα φόβο που τα παιδιά καλούνται να αντιμετωπίσουν κάθε βράδυ πριν πέσουν για ύπνο, και οι γονείς πολλές φορές δεν διαθέτουν την κατάλληλη εμπειρία ή γνώση για να βοηθήσουν.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό και πώς μπορείτε να βοηθήστε το παιδί;
Φόβος για το άγνωστο
Στη πραγματικότητα, ο φόβος που έχουν τα παιδιά δεν είναι για το σκοτάδι το ίδιο, αλλά για το άγνωστο που κρύβει.
Για να αντιληφθούμε επακριβώς την ουσία της πηγής του φόβου για το σκοτάδι θα πρέπει να κατανοήσουμε πως ο εγκέφαλος των παιδιών σε αυτή την ηλικία δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένος, και γι’ αυτό το λόγο τα όρια ανάμεσα στη φαντασία και τη πραγματικότητα είναι αρκετά θολά ακόμα.
Τα παιδιά δυσκολεύονται να καταλάβουν την έννοια του πραγματικού κινδύνου και συχνά τον μπερδεύουν με την έντονη φαντασία τους. Ένα παιδί στη θέα του απόλυτου σκοταδιού αναπτύσσει συχνά μη ρεαλιστικούς φόβους, όπως για παράδειγμα ότι κάποιο ζώο, φάντασμα ή τερατόμορφο πλάσμα θα τo βλάψει.
Πως μπορώ να αντιμετωπίσω το φόβο του παιδιού μου;
Ακούστε το
Προσπαθήστε να κατανοήσετε τις φοβίες του παιδιού σας, ακούγοντάς το.
Ρωτήστε το, τι είναι αυτό που φοβάται. Η απάντησή του μπορεί να σας εκπλήξει και να σας δώσει τη δυνατότητα να κατανοήσετε με μεγαλύτερη ακρίβεια τη πηγή του φόβου του. Σε κάθε περίπτωση, αντιμετωπίστε το με αποδοχή και συζήτηση.
Μιλήστε του
Μέσα από τη συζήτηση με το παιδί σας θα μπορέσετε να το κατανοήσετε καλύτερα. Τα μικρά παιδιά δυσκολεύονται να εκφράσουν με σαφήνεια αυτό που εννοούν και έτσι θα πρέπει να εκμαιεύσετε αυτά που θέλει να πει μέσα από την κουβέντα. Είναι σημαντικό η κουβέντα αυτή να γίνεται υπό το φως της ημέρας έτσι ώστε το παιδί να νιώσει ότι βρίσκεται σε ένα ασφαλές περιβάλλον.
Στο πλαίσιο της γόνιμης επικοινωνίας, πέρα από τη συζήτηση υπάρχουν ορισμένες φράσεις που θα το χαλαρώσουν, θα του δώσουν αυτοπεποίθηση και θα το βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της φοβίας του.
-
- “Είσαι γεναία/ος”
Έχει αποδειχθεί πως οι διαβεβαιώσεις, επαναπροσδιορίζουν τη σκέψη έτσι ώστε να αντιδράμε διαφορετικά. Δηλαδή, όταν λέμε ή ακούμε κάτι για τον εαυτό μας, αρχίζουμε να το πιστεύουμε. Όταν πρόκειται για φοβίες, τέτοιες φράσεις βοηθούν το παιδί στο να πιστέψει στις δυνάμεις του και να επανεξετάσει τις φοβίες που έχει. - “Τι μπορώ να κάνω για εσένα;”
Ρωτήστε το, τι είναι αυτό που θα το έκανε να νιώσει πιο άνετα, και προσπαθήστε να το υλοποιήσετε μαζί. Αυτή η διαβεβαίωση πως θα κάνετε τα πάντα για να νιώσει ασφάλεια, θα το βοηθήσει στο να κατανοήσει πως έχει μαζί του τον καλύτερο σύμμαχο. Εσάς! - “Είμαι εδώ για να σε ακούσω”
Μια φράση που αν αποδειχθεί έμπρακτα στο παιδί, θα θέσει έναν θεμέλιο λίθο στην μεταξύ σας επικοινωνία που θα κρατήσει μέχρι και την ενήλικη ζωή του! Είναι εξαιρετικά σημαντικό για οποιοδήποτε παιδί να γνωρίζει πως ο γονιός του θα είναι πάντα εκεί για να ακούσει τους προβληματισμούς, τις φοβίες, και τις σκέψεις του, χωρίς να το επικρίνει ή να το μαλώνει. - “Πες μου περισσότερα”
Διερευνήστε μαζί περαιτέρω το φόβο του μέσα από ερωτήσεις που θα βοηθήσουν κυρίως το ίδιο το παιδί να απομυθοποιήσει την αντίληψή του για το σκοτάδι και να το αποδεχθεί ως μια φυσιολογική συνθήκη. - “Ας παίξουμε ένα παιχνίδι!”
“Σκαρώστε” διάφορα παιχνίδια μαζί του στο σκοτάδι που θα το κάνουν να γελάσει και να νιώσει πως μπορεί να είναι λειτουργικό σε μια τέτοια συνθήκη.
- “Είσαι γεναία/ος”
Αυτό θα το κάνει να νιώσει πιο δυνατό, και να πιστέψει στον εαυτό του.
“Μπορώ να κοιμηθώ μαζί σας;”
Όπως είναι φυσικό, σε όλα τα παιδιά αρέσει να κοιμούνται με τους γονείς τους. Στο πρόσωπό τους υπό φυσιολογικές πάντα συνθήκες, βλέπουν τα άτομα που τους προστατεύουν, τα αγαπούν, και θα είναι πάντα εκεί για αυτά.
Δεν υπάρχει πρόβλημα όταν αυτό συμβαίνει ορισμένες φορές.
Κάθε άλλο, είναι μια συνθήκη που ενισχύει το δεσμό μεταξύ σας. Το πρόβλημα ξεκινάει, όταν αυτό συμβαίνει, κάθε φορά που το παιδί φοβάται.
Πολλοί γονείς, θέλοντας να αποφύγουν όλες τις μεθόδους που απαιτούν χρόνο, και θέλοντας να επισπεύσουν τη διαδικασία του ύπνου, είναι δεκτικοί, κάθε φορά που το παιδί θέλει να κοιμηθεί μαζί τους επειδή φοβάται.
Αυτό, πέρα απ’ το ότι δεν θα βοηθήσει το παιδί να ξεπεράσει τις φοβίες του, θα το κάνει να εξαρτάται πάντα από εσάς, κάτι το οποίο μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές επιπτώσεις στη ψυχολογία του και στη μεταξύ σας σχέση μετέπειτα.
Μπορεί να φαντάζει δύσκολο ή σκληρό, αλλά δεν θα πρέπει να αφήνετε το παιδί σας να κοιμάται μαζί σας αν φοβάται. Αντ’ αυτού, μπορείτε να μείνετε μαζί του στο δωμάτιό του μέχρι να κοιμηθεί. Το σημαντικό είναι να μάθει ότι το δωμάτιό του είναι ένας ασφαλής χώρος, που μπορεί να λειτουργήσει μόνο του.
Θα σας φανούν χρήσιμα
Πέρα από τις μεθόδους ψυχολογικής ενθάρρυνσης του παιδιού με στόχο την αντιμετώπιση της φοβίας για το σκοτάδι, υπάρχουν και πιο πρακτικοί τρόποι με τους οποίους μπορείτε να το βοηθήσετε, όπως συγκεκριμένου τύπου φωτιστικά ή αξεσουάρ που παράγουν ήπιο φως.
Φωτάκια νυκτός
Η εισαγωγή μιας απαλής, ανακουφιστικής λάμψης στο δωμάτιο του παιδιού σας μπορεί να κάνει θαύματα.
Ένα φωτάκι νυκτός μπορεί να φωτίσει τον χώρο τόσο ώστε να διαλύσει το απόλυτο σκοτάδι, αλλά όχι τόσο ώστε να διαταράξει τον ύπνο.
Αυτό εξυπηρετεί έναν διπλό σκοπό: επιτρέπει στο παιδί να δει ότι δεν υπάρχει τίποτα να φοβάται και παρέχει μια παρηγορητική παρουσία όταν δεν βρίσκεστε στο δωμάτιο.
Παιχνίδια
Μερικές φορές, το αγαπημένο παιχνίδι ενός παιδιού μπορεί να χρησιμεύσει ως αξιόπιστος σύντροφος στην καταπολέμηση των φόβων.
Υπάρχουν λούτρινα παιχνίδια που διαθέτουν ενσωματωμένο απαλό φως.
Η εξοικείωση του παιχνιδιού σε συνδυασμό με μια απαλή λάμψη μπορεί να προσφέρει τόσο απόσπαση της προσοχής όσο και άνεση, κάνοντας το παιδί σας να αισθάνεται πιο ασφαλές.
Φωσφορούχα αυτοκόλλητα
Η διακόσμηση των τοίχων ή της οροφής του παιδικού δωματίου με αυτοκόλλητα που λάμπουν στο σκοτάδι μπορεί να προσθέσει ένα στοιχείο διασκέδασης στη ρουτίνα πριν τον ύπνο.
Τα σχήματα μπορεί να είναι αστέρια, πλανήτες ή οποιοιδήποτε αγαπημένοι χαρακτήρες.
Μπορούν να χρησιμεύσουν ως κάτι ενδιαφέρον για το παιδί στο οποίο πρέπει να επικεντρωθεί και όχι στο φόβο του σκότους, καθιστώντας μέρος ενός παιχνιδιού την αναζήτηση διαφορετικών σχημάτων καθώς λάμπουν.
Ο φόβος για το σκοτάδι είναι μια κοινή αναπτυξιακή φάση για τα παιδιά και ενώ είναι όντως μία πρόκληση, παρέχει μια ευκαιρία σε εσάς και το παιδί σας να ενισχύσετε τη σχέση σας μέσω εμπιστοσύνης και επικοινωνίας.
Θυμηθείτε, ο στόχος είναι να βοηθήσετε το παιδί σας να αισθάνεται ασφαλές στον δικό του χώρο, επιβεβαιώνοντας ότι το δωμάτιό του είναι εξίσου ασφαλές στο σκοτάδι όσο και στο φως.
Με υπομονή, κατανόηση και λίγη δημιουργικότητα θα περάσει κι αυτό!